Ideą Mistrzostw Pisania jest stworzenie ogólnopolskiego konkursu dla uczniów szkół średnich (oraz dla 8 klasy), który sprawdzałby wiedzę ogólną oraz zdolność wyrażania myśli.

Celem jest wyćwiczenie zdolności ogólnego spojrzenia, myślenia, syntetyzowania na różne tematy, na które każdy wykształcony człowiek powinien coś sensownego umieć powiedzieć. Kultura ogólna prowadzi nas do poznania świata, dostrzegania tego co wzniosłe, dlatego ważniejsze jest piękne i spójne zebranie oraz przedstawienie niewielkiego zakresu wiedzy niż wykazanie się wiedzą o detalach. Jest to zatem kierunek odwrotny niż proponowany w edukacji stawiającej na testy.

Konkurs umożliwi młodym ludziom nabycie kompetencji pisania o sprawach ważnych z pominięciem nieważnych. Przykładowa sytuacja z życia może pokazać o co chodzi. Przyjeżdża do nas krewny z Australii, który urodził się tam, i nie miał kontaktu z polską kulturą. Pyta nas: „Czy możesz opowiedzieć mi historię Polski?”. Odpowiadając nie będziemy się koncentrować na szczegółach jakiegoś pojedynczego wydarzenia historycznego, lecz przedstawimy ogólny zarys historii Polski, nie pomijając najważniejszych elementów.

Do danej edycji konkursu nie trzeba się przygotowywać ucząc się jakiegoś zakresu wiedzy, gdyż nie jest znany temat. Może nim być historia, przyroda, literatura, geografia, humanistyka, filozofia, itp. Można jednak przygotowywać się przez wiele lat edukacji do coraz lepszej formy wypowiedzi, która ma odpowiedni wstęp, rozwinięcie i zakończenie, oraz oczywiście można gromadzić bogatą wiedzę z różnych zakresów wiedząc, że temat nie jest znany, aż do ostatniej chwili.

Na Uniwersytecie Oxfordzkim od setek lat stosowana jest ta właśnie metoda. Zadaje się studentom pytania otwarte w postaci tezy, do której muszą się oni odnieść w formie eseju.